DEPRESİF BOZUKLUKLARIN KLİNİK BELİRTİLERİ
Depresif hastalıkların belirtileri major ya da minor depresif dönemler şeklinde ortaya çıkabilir. Depresif bozukluklar grubunda başlıca iki hastalık yer alır: Major depresif bozukluk ve distimik bozukluk. Major depresif bozuklukta major depresif dönemler ortaya çıkarken, distimide minor depresif belirtiler sürekli olarak bulunur.
Bipolar (iki uçlu) hastalık, iki tam ters kutup (depresyon ve mani) dönemlerini sergilerken, major depresif bozukluk unipolar (tek uçlu) özellik gösterir, yani yalnızca major depresif dönemler ortaya çıkar, bu nedenle bazen (unipolar depresyon) diye de adlandırılır.
A. MAJOR DEPRESİF DÖNEM BELİRTİLERİ
Major depresif dönemin belirtileri bipolar bozukluk bölümünde ayrıntılı olarak anlatılmış olup (bkz. Bipolar Bozukluk, Klinik Belirtiler, Major Depresif Dönem), aşağıda yalnızca tanı ölçütleri verilecektir.
Amerikan Tanı ve Sınıflandırma Sistemi (DSM)’nin son versiyonu (DSM-IV) major depresif dönem tanısı için aşağıdaki ölçütleri önermektedir.
MAJOR DEPRESİF DÖNEM TANISI
Önceki işlevsellik düzeyinden bir değişikliği gösteren aşağıdaki belirtilerden en az 5’inin,en az 2 hafta süreyle varlığı. Bu belirtilerden en az birinin ya (1) depresif duygudurum, ya da (2) ilgi ve zevk kaybı olması gerekir.
1.Hastanın bildirimi (örn. keder ya da boşluk hissi) ya da başkalarının gözlemine dayanan (örn. ağlamaklı görünüm) hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren, depresif duygudurum (çocuk ve ergende bunun yerine irritabl duygudurum olabilir).
2.Hemen her gün, yaklaşık gün boyu, tüm ya da çoğu etkinliğe karşı ilgi ve zevk kaybı (Bu hasta tarafından bildirilebilir ya da başkalarınca gözlemlenebilir)
3.Bir diyet uygulamaksızın, önemli bir kilo kaybı ya da alımı (örn. ayda beden ağırlığının %5’inden fazlasını) ya da hemen her gün iştahta artma ya da azalma (çocukta beklenen kiloyu alamama)
4. Hemen her gün uykusuzluk ya da aşırı uyku hali
5. Hemen her gün, psikomotor huzursuz bir hareketlilik yada yavaşlamanın varlığı
6. Hemen her gün, bitkinlik ya da enerji kaybı
7. Hemen her gün, değersizlik ya da aşırı ya da uygunsuz suçluluk duyguları
8. Hemen her gün, düşünme ya da konsantrasyon yeteneğinde azalma, ya da kararsızlık (öznel ya da başkalarının bildirimi şeklinde olabilir).
9. Yineleyen ölüm düşünceleri (yalnızca ölüm korkusu olarak değil), özgül bir tasarı olmaksızın yineleyen özkıyım düşünceleri, ya da özkıyım için özgül bir tasarının varlığı, ya da bir özkıyım denemesinin bulunması.
(Ayrıca, belirtilerin sosyal, iş, kendine bakım vb işlev alanlarında önemli bozulmaya neden olması gerekir.)
B. DİSTİMİ
Hafif ama kronik şekilde ve sürekli olarak bulunan, ayrıca kronik ve sürekli olduğu için yaşamı önemli şekilde bozma gücüne ulaşmış depresif belirtiler söz konusudur. Major depresif dönemden farklı olarak, bu belirtiler en belirgin olarak biliş alanındadır. Yani kişi kendini değersiz, hatalı, suçlu görme şeklinde bir inançla yaşamaktadır. Ayrıca, olayları ve geleceği de olumsuz algılama ve değerlendirmektedir. Zevk, ilgi, istek azlığı, mutsuzluk ve karamsarlık şeklinde depresif duygudurumlar da yerleşmiştir. İştah ve uyku bozuklukları yanında kronik bir bitkinlik, yorgunluk, enerjisizlik de beklenen belirtilerdir. Tanı ölçütleri henüz çok iyi belirlenmiş sayılmasa da, Amerikan Tanı ve Sınıflandırma Sistemi (DSM)’nin son versiyonu (DSM-IV) distimi tanısı için aşağıdaki belirtileri önermektedir.
DİSTİMİ BELİRTİLERİ
A) KRONİSİTE: En az 2 yıldır, çoğu gün, günün çoğu zamanında yaşanan ve ya öznel yaşantılanmayla ya da başkalarınca gözlenmeyle belirlenen bir depresif duygudurum. (Çocuk ve ergende bu durum hırçınlık şeklinde ve süresi en az 1 yıl olabilir)
B) ŞİDDET: Belirtiler klinik olarak anlamlı bir rahatsızlık yaratmalı ya da sosyal, iş ya da diğer önemli alanlarda bozulmaya neden olmalıdır.
C) İÇLEME ÖLÇÜTLERİ: Depresifken hastada en az ikisi bulunmalıdır: 1) İştahsızlık ya da aşırı yeme. 2) Uykusuzluk ya da aşırı uyku. 3) Enerjisizlik ya da bitkinlik. 4) Düşük benlik değer duygusu. 5) Konsantrasyon ya da karar verme güçlüğü. 6) Umutsuzluk hissi.
Maçka Cad. Beyaz Apt. No:15 Kat:3 D:6 Maçka - İstanbul
info@olcayyazici.com.tr
+90 212 246 41 21
+90 538 962 57 42